İlk Adım
İnsan Hakları Eğitimine Başlangıç İçin El Kitabı
Değerli Eğitimciler,
“İlk Adım” İlköğretim, lise ve dengi okullarda İnsan Hakları Eğitimine Başlamak için hazırlanmış bir el kitabıdır. Bu el kitabı insan hakları eğitiminde çok az ya da hiçbir deneyimi olmayan öğretmenlere yönelik hazırlanmıştır. Elinizdeki bu kaynak kitap, insan hakları eğitimi için arka plan; insan hakları öğretimi için araçlar(öğretim metotları, ders geliştirme, eğitim seminerlerinin değerlendirilmesi ve organizasyonu); örnek dersler; temel insan hakları dokümanları ve insan hakları eğitimini yaygınlaştırmak için diğer kaynakları içeren farklı bölümlere ayrılmaktadır.
El kitabındaki model dersler Uluslararası Af Örgütü’nün uzmanları ve diğer yayınlar da dâhil olmak üzere oldukça zengin bir kaynaktan hareketle hazırlanmış ve insan hakları eğitimi için değişik yöntemlerin ve başlıkların yaratılmasına yönelik kullanılmıştır. “İlk Adım” eğitimsel ortamlardaki etkinlikleri organize etmek için bir kaynak olduğu kadar, öğretmenler için bir öğrenim aracı olarak da tasarlanmıştır. İlk Adım’daki metinlerin ana amacı insan hakları eğitimine yaklaşımlar ve temel prensiplerle öğretmenleri tanıştırmak ve onlara kendi derslerini ve öğretim becerilerini geliştirmeleri için araçlar vermektir. Türk eğitim sisteminde insan hakları eğitimi, pek çok batılı ülkeye nazaran henüz çok yenidir. Bununla birlikte Milli Eğitim Bakanlığı son yıllarda müfredat programlarında yapmış olduğu değişiklikle insan hakları eğitimini hem ilköğretim hem de lise ve dengi okullar için mümkün ve uygulanabilir kılmıştır.
İlk Adım el kitabının başlangıç mahiyetindeki ilk Türkçe çevirisi, İzmir’de pilot bir çalışmada uygulanmak üzere, 1998 yılında Doç. Dr. Aysel Kumral tarafından gönüllü olarak gerçekleştirilmiştir. Söz konusu pilot çalışma İzmir’deki hem resmi hem de özel statüdeki ilköğretim okullarında psikolojik rehberlik ve danışmalık hizmeti veren eğitimcilerimizin gözetiminde gerçekleştirilmiştir. İzmir’deki pilot çalışmayı takiben, elde edilen deneyimler ışığında, kitabın lise ve dengi okullar için hazırlanmış, kısaltılmış sürümünü içeren ikinci çevirisi İpek Üstüner tarafından gerçekleştirilmiş ve Finlandiya Büyükelçiliğinin maddi katkılarıyla da birinci baskısı gerçekleştirilmiştir. İlk Adım kitabının elinizdeki ve aslına uygun bir şekilde gerçekleştirilen tam sürümünün çevirisi ise Gülden Gürsoy’un gönüllü katkılarıyla gerçekleşmiştir. Elinizdeki bu son baskı Uluslararası Af Örgütü’nün “İnsan Hakları Eğitim Programı” kapsamında projelendirdiği ve proje koordinatörlüğünü üstlenerek, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu ile eşgüdümlü bir şekilde gerçekleştirilen bir dizi atölye çalışmasında uygulanmış ve gözden geçirilmiştir.
İlk Adım El Kitabının elinizdeki Türkçe çevirisinin haricinde toplam dokuz dilde daha çevirisi bulunmaktadır: Arnavutça, Arapça, Hollandaca, İngilizce, Macarca, Rusça, Slovakça, Slovence, ve Ukraynaca. 7 İlk Adım İlk Adım el kitabı gerek hükümetlerarası gerekse hükümet-dışı örgütler tarafından insan hakları eğitimi konusunda tavsiye edilen temel kaynaklardan biridir. Bu vesileyle, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi olarak bizler, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı’nın çok değerli katkılarıyla, Türkiye’de de insan hakları eğitimi konusunda önemli bir rol oynayacağı kanaatindeyiz. İlk Adım’ın ülkemizdeki insan hakları bilincinin yükselmesine önemli bir katkı sağlayacağını ümit ediyoruz.
Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi
