İnsan onuru, kimin onuru?
Televizyonda, gazetelerin üçüncü sayfa haberlerinde, internette pek çok zaman denk gelmişizdir. Onuru incinen insanların yaşadıklarına, yaptıklarına... Bazen bir kadının, bir LGBTİ+’ın aşağılanması, dövülmesi, işkence görmesine hatta öldürülmesine, bazen savaşta iki taraf arasında olagelenlere denk geliyoruz ne yazık ki. Bu tarz bir aşağılama olgusunda karşımıza çıkan genel kanı zulme uğrayanın onurunun zarar gördüğü yönündedir.
Oysa işe etik-felsefi boyutuyla baktığımızda karşımıza bunun tam tersi bir durum ortaya çıkıyor. İnsan onuru bize yapılanlarla değil bizim yaptıklarımızla şekillenen bir şey. Yapılan şeyler, insanın üretimleri onun değerini belirler. Dolayısıyla genel anlamıyla bir insanın onurunu zedelemeye çalışan kişi aslında kendi onurunu zedelemekte, kendi türüne zarar vermektedir. İnsan onuru temelde insanın eylediklerinde, yapıp ettiklerinde “insan kalabilmesi” ile açığa çıkar.
Çevresine, doğaya nasıl davrandığı ile ilgili olarak şekillenir. Yani “insan onuruİnsan hakları, o da ne?
İnsan hakları sadece bir fikir… Ama fikirler dünyayı değiştirir!
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi bize ne söylüyor?
İnsan onuru, kimin onuru?
”, insan ile ilgili bir şey, insanın “insan olma”sı ile bağlantılı bir şeydir. Peki “insan olma” ne demektir? İnsan içinde yapıcı ve yıkıcı özellikler barındıran bir varlıktır. İnsanlar birbirlerine karşı iyi ve güzel davranabilirken kötü ve çirkin davranışlarda da bulunabilmektedir. Bu ikinci durum “insan”ın, “insan olma” özelliğinden uzaklaştığını gösterir. Güdülerinin, dürtülerinin yönettiği, özgürlükten yoksun bir varlık söz konusudur.
İnsan olmak, bu dürtülerin yönetiminden kendini sıyırıp olması gerekene yönelmedeki çabada gizlidir ki bu da her insanda bulunduğu düşünülen “insanın insana borçluluğu” olarak tanımlanabilir. İnsanlar tek yaşayabilen varlıklar değildir, birbirleri ile öyle ya da böyle bir ilişki kurarlar, ilişkiseldirler. Kendimizde insan olmayı gerçekleştirmek, insan olmak tam da bu ilişkiselliğe olan sorumluluğumuzdur. İnsan olmak bu ilişkiyi en iyiye, en olumluya taşıma yükümlülüğümüzdür. Bunu başardığımızda insan onuruİnsan hakları, o da ne?
İnsan hakları sadece bir fikir… Ama fikirler dünyayı değiştirir!
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi bize ne söylüyor?
İnsan onuru, kimin onuru?
nu koruma yolunu açmış oluruz.